Ngày nay, xu hướng học cao học ở Trung Quốc đang giảm dần do những thay đổi trong thị trường lao động và xã hội. Một số yếu tố chính dẫn đến sự thay đổi này bao gồm:
1. Cạnh tranh việc làm ngày càng khốc liệt: Theo báo cáo, tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm thanh niên, đặc biệt là những người có bằng thạc sĩ và tiến sĩ, vẫn rất cao. Chỉ 44,4% học viên sau đại học nhận được lời mời làm việc vào năm 2023, thấp hơn cả tỷ lệ 45,4% của những người chỉ có bằng cử nhân
2. Sự mất giá của bằng cấp cao: Nhiều người trẻ nhận ra rằng bằng thạc sĩ không còn là tấm vé đảm bảo công việc tốt. Một số sinh viên lựa chọn tham gia các kỳ thi công chức hoặc chấp nhận làm việc ngay sau khi tốt nghiệp đại học thay vì học tiếp lên.
3. Chi phí cơ hội và áp lực tài chính: Thời gian và chi phí dành cho việc học cao học trở thành gánh nặng khi cơ hội việc làm sau tốt nghiệp không tương xứng. Điều này khiến nhiều người trẻ suy nghĩ lại về việc có nên tiếp tục học lên hay không.
4. Chính sách mở rộng tuyển sinh nhưng không giải quyết được gốc rễ vấn đề: Dù chỉ tiêu tuyển sinh cao học đã tăng, nhưng nhu cầu thực tế về nhân lực trình độ cao trong thị trường lao động không được cải thiện đáng kể, khiến nhiều người chọn học chỉ để trì hoãn thất nghiệp
3,88 triệu người đăng ký thi cao học năm tới, giảm khoảng 500.000 so với năm nay, được cho là do bằng thạc sĩ, tiến sĩ không còn là tấm vé đảm bảo việc làm tốt.
Đây là năm thứ hai liên tiếp, số thí sinh thi cao học giảm sau một thập kỷ tăng trưởng nhanh. Trước đó, năm 2022, số người thi là khoảng 4,57 triệu, đạt đỉnh 4,74 triệu vào năm 2023.
Ông Hùng Bình Kỳ, Giám đốc Viện nghiên cứu Giáo dục thế kỷ 21, cho rằng sự giảm sút này cho thấy bằng cấp học thuật cao không còn được chuộng như trước.
"Có bằng thạc sĩ, tiến sĩ không còn đảm bảo cơ hội làm việc tốt hơn so với bằng đại học", ông nói. "Sự mất giá của bằng cấp cao và tình trạng thiếu việc làm phù hợp khiến sinh viên nhận ra rằng kỹ năng nghề nghiệp thực tế mới là yếu tố quan trọng hàng đầu".
Ông Trần Chí Văn, thành viên Hội xã hội phát triển chiến lược giáo dục Trung Quốc, cũng cho rằng lý do chính khiến số thí sinh giảm là bởi lợi ích từ việc học sau đại học không còn nhiều.
"Với một số sinh viên, việc dành hơn ba năm để có tấm bằng thạc sĩ không còn là sự đầu tư hiệu quả bằng việc tìm kiếm công việc ngay sau khi tốt nghiệp", ông nhận định.
Một lý do nữa khiến nhiều người lo ngại là học phí. Ví dụ, chương trình thạc sĩ thiết kế công nghiệp của Đại học Giao thông Thượng Hải vào năm tới dự kiến tăng lên đến 160.000 nhân dân tệ (gần 22.000 USD). Chương trình tài chính của Đại học Tài chính và Kinh tế Thượng Hải thu 228.000 nhân dân tệ. Trong khi, thu nhập bình quân đầu người ở nước này năm 2023 khoảng 39.000 nhân dân tệ.
