Malaysia đầu tư mạnh vào cảng cạn và đường sắt, hướng đến vai trò trung tâm logistics kết nối ASEAN, Trung Quốc và châu Âu.
Đối mặt với những bất ổn ngày càng gia tăng trong vận tải biển toàn cầu và nhu cầu cấp thiết về khả năng phục hồi chuỗi cung ứng, Malaysia đang thực hiện những bước đi táo bạo nhằm tái cấu trúc hạ tầng thương mại. Trong đó, việc đầu tư vào một cảng nội địa quy mô lớn tại Perlis, tăng cường kết nối đường sắt với Thái Lan và Trung Quốc cho thấy sự dịch chuyển chiến lược từ mô hình logistics phụ thuộc vào đường biển sang các tuyến vận tải đường bộ tích hợp.
Sự chuyển hướng này phản ánh tham vọng lớn hơn của Malaysia trong việc trở thành trung tâm logistics khu vực, có khả năng xử lý khối lượng hàng hóa ngày càng tăng giữa ASEAN và Trung Quốc, thậm chí xa hơn là châu Âu, thông qua các kênh vận chuyển nhanh, tiết kiệm chi phí và bền vững hơn.
Cảng nội địa mới làm trụ cột thương mại phía Bắc
Cảng nội địa Perlis (Perlis Inland Port - PIP), tọa lạc tại Chuping, gần biên giới Padang Besar giáp Thái Lan, nằm ở trung tâm của quá trình chuyển đổi hạ tầng tại Malaysia. Với khoản đầu tư lên tới 492 triệu Ringgit (tương đương 112 triệu USD), cảng này được thiết kế để trở thành cảng khô có khả năng xử lý tới 300.000 TEU mỗi năm sau khi hoàn tất giai đoạn 1 vào quý III/2025.
Công suất này gấp đôi khả năng hiện tại của ga Padang Besar, nhấn mạnh vai trò của PIP như một trung tâm trung chuyển lớn cho khu vực Bắc bán đảo Malaysia. Cảng này sẽ tích hợp các chức năng gom hàng, thông quan, logistics Halal và kho lạnh, đặc biệt phù hợp với các mặt hàng xuất khẩu cần bảo quản và giao hàng nhanh như thực phẩm nông sản, linh kiện điện tử.
Perlis Inland Port không chỉ là một dự án đường sắt mà còn được thiết kế để tích hợp logistics đa phương thức, bao gồm vận chuyển đường bộ, dịch vụ trung chuyển đến cảng Penang, và khả năng kết nối với các trung tâm hàng không tại Kedah và Penang trong tương lai. Điều này mang lại sự linh hoạt cho các nhà xuất khẩu Malaysia trong việc lựa chọn phương thức vận chuyển nhanh nhất hoặc tiết kiệm nhất.
Dự án Cảng nội địa Perlis (PIP) tại Chuping (Malaysia) là bước đi chiến lược nhằm đưa Perlis trở thành thành phố biên giới và trung tâm hậu cần quốc tế, nằm trong kế hoạch phát triển Hành lang Kinh tế phía Bắc (NCER), thúc đẩy thương mại Malaysia - Thái Lan và mở rộng kết nối logistics khu vực ASEAN. Ảnh: STG
Khôi phục logistics đường sắt Malaysia - Thái Lan
Để hỗ trợ hoạt động của cảng nội địa, Malaysia và Thái Lan đang nâng cấp các tuyến đường sắt xuyên biên giới. Một bước phát triển đáng chú ý là việc nâng cấp đoạn đường sắt dài 45 km từ Hat Yai đến Padang Besar, với khoản đầu tư 6,6 tỷ baht (190 triệu USD) từ phía Thái Lan. Việc nâng cấp này cho phép vận hành hơn 20 chuyến tàu hàng mỗi ngày, tăng đáng kể so với hiện tại.
Về phía Malaysia, các khoản đầu tư cũng được điều chỉnh phù hợp với dự án Đường sắt Bờ Đông (ECRL) trị giá 10 tỷ USD dài 665 km, được Trung Quốc hỗ trợ, dự kiến sẽ nối liền bờ Đông và Tây Malaysia, đồng thời mở rộng kết nối đến biên giới Thái Lan vào cuối năm 2026. Dự án không chỉ nâng cao tính linh hoạt của vận chuyển nội địa mà còn gắn Malaysia vào mạng lưới đường sắt khu vực, bao gồm cả tuyến đường sắt Thái Lan - Lào và sau đó là Trung Quốc.
Malaysia và Thái Lan đã đặt mục tiêu kim ngạch thương mại song phương đạt 30 tỷ USD vào năm 2027, và việc tích hợp logistics sẽ là chìa khóa để đạt được mục tiêu này. Cảng nội địa và các tuyến đường sắt nâng cấp được kỳ vọng sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ về kinh tế tại các bang phía Bắc, tạo ra việc làm mới, thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) cũng như nhu cầu về kho bãi.
